Εμμηνόπαυση: τι είναι;
Η εμμηνόπαυση αποτελεί περίοδο-ορόσημο στη ζωή της γυναίκας. Είναι μια φυσιολογική κατάσταση που σηματοδοτεί το τέλος της εμμήνου ρύσεως και της γονιμότητας. Η περίοδος αυτή συχνά συνοδεύεται από συγκεκριμένα συμπτώματα και ήπιες ψυχοσωματικές διαταραχές όπως διαταραχές του εμμηνορροϊκού κύκλου, εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, αρθραλγία, μυϊκούς πόνους, πονοκέφαλο, ευερεθιστότητα, άγχος, μειωμένη διάθεση, κολπική ξηρότητα, εξασθένηση της μνήμης, αίσθημα παλμών, μειωμένη λίμπιντο, οστεοπόρωση, ξηρότητα του δέρματος και των μαλλιών.
Στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης η πληροφόρηση των γυναικών σχετικά με τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης είναι εύκολη και συνεχής. Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της GenM, η πλειοψηφία των γυναικών εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει τα συμπτώματα.
Εμμηνόπαυση: πότε ξεκινάει;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, η περίοδος της εμμηνόπαυσης ξεκινά όταν έχει ολοκληρωθεί τουλάχιστον ένας χρόνος από την τελευταία έμμηνο ρύση και οφείλεται στην απότομη μείωση της παραγωγής οιστρογόνων και προγεστερόνης από τις ωοθήκες.
Με βάση τα πιο αξιόπιστα στατιστικά δεδομένα η μέση ηλικία κατά την οποία μια γυναίκα μπαίνει στην εμμηνόπαυση είναι τα 51 έτη, με το εύρος ηλικιών να κυμαίνεται μεταξύ των 45 και 55 ετών.
Ωστόσο, υπάρχει η πιθανότητα πρόωρης εμμηνόπαυσης δηλαδή της εμμηνόπαυσης που ξεκινά σημαντικά πιο νωρίς από την αναμενόμενη ηλικία και πιο συγκεκριμένα σε ηλικία ακόμη και κάτω των 40 ετών.
Εμμηνόπαυση: συμπτώματα
- Εξάψεις και νυχτερινές εφιδρώσεις. Αντιπροσωπεύουν την πιο κλασική διαταραχή της εμμηνόπαυσης. Επηρεάζουν περισσότερο από το 70% των γυναικών και διαρκούν κατά μέσο όρο από 7 έως 10 χρόνια. Εκδηλώνονται με μια αίσθηση έντονης θερμότητας σε όλο το σώμα που διαρκεί από 30 δευτερόλεπτα έως 3 λεπτά. Οι εξάψεις μπορεί να επαναληφθούν πολλές φορές μέσα στην ημέρα. Συχνά σχετίζονται με αίσθημα παλμών. Οι νυχτερινές εφιδρώσεις επηρεάζουν περισσότερο από το 44% των γυναικών. Συνδέονται με εξάψεις που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της νύχτας με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η ποιότητα του ύπνου.
- Ακανόνιστη έμμηνος ρύση. Αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό προειδοποιητικό σύμπτωμα εμμηνόπαυσης. Μπορεί να είναι μικρής ή πολύ μεγάλης έντασης και διάρκειας, μπορεί να είναι εξαιρετικά επώδυνη, να εμφανίζεται κάθε 2 ή 3 εβδομάδες ή κάθε 2 ή 3 μήνες μέχρι να τελειώσει οριστικά.
- Εναλλαγές στη διάθεση. Λιγότερο από το 15% των γυναικών γνωρίζουν ότι οι εναλλαγές στη διάθεση αποτελούν συμπτώματα εμμηνόπαυσης. Μπορεί να επηρεάσουν την καθημερινότητά τους, τις διαπροσωπικές τους σχέσεις και την επαγγελματική τους ζωή. Γίνονται αντιληπτές ως άγχος, ανησυχία, οργή, θυμός, ευερεθιστότητα, κλάμα, φόβος, απώλεια αυτοπεποίθησης.
- Αίσθημα παλμών. Αφορά περισσότερο από το 46% των γυναικών στην εμμηνόπαυση. Είναι αποτέλεσμα της ξαφνικής αύξησης του καρδιακού ρυθμού. Μπορεί να συνοδεύουν τις εξάψεις.
- Πόνος στις αρθρώσεις. Επηρεάζει περισσότερο από το 83% των γυναικών στην εμμηνόπαυση. Σχετίζεται με τη μείωση των οιστρογόνων που επηρεάζει την ελαστικότητα και την κινητικότητα των αρθρώσεων.
- Δυσκολία στη συγκέντρωση. Κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης είναι δυνατό η γυναίκα να αντιμετωπίσει δυσκολία στη συγκέντρωση. Η έλλειψη συγκέντρωσης έχει συνδεθεί με αίσθημα κόπωσης και δυσκολία στον ύπνο.
- Αϋπνία. Προέρχεται από τις ορμονικές αλλαγές που χαρακτηρίζουν την εμμηνόπαυση αλλά και από τις νυχτερινές εξάψεις που διαταράσσουν τον ύπνο. Αφορά περίπου το 38% των γυναικών στην εμμηνόπαυση.
Εμμηνόπαυση: διατροφή
Κατά την εμμηνόπαυση παρατηρείται φυσιολογική μείωση της άλιπης μάζας η οποία οδηγεί σε μείωση του βασικού μεταβολισμού και κατά συνέπεια σε αύξηση βάρους. Για τη διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους είναι απαραίτητο να επαναπροσδιοριστούν οι διατροφικές συνήθειες.
Η διατροφή στην εμμηνόπαυση θα πρέπει να είναι πλήρης δηλαδή να περιέχει υδατάνθρακες, λίπη, πρωτεΐνες, βιταμίνες και μέταλλα με προσοχή όμως τόσο στην ποσότητα όσο και στην ποιότητα. Συγκεκριμένα, προτείνεται η κατανάλωση υδατανθράκων με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη όπως τα δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα πλούσια σε αντιοξειδωτικά όπως οι φράουλες, τα μούρα, το σταφύλι καθώς και η επιλογή πρωτεϊνών όπως τα ψάρια, το λευκό κρέας, τα αυγά και τα όσπρια.
Για την υγεία των οστών είναι σημαντικό να καλύπτονται οι καθημερινές ανάγκες σε ασβέστιο και βιταμίνη D. Καλές πηγές ασβεστίου είναι το γάλα, το γιαούρτι, το κεφίρ, τα εμπλουτισμένα με ασβέστιο φυτικά ροφήματα όπως το γάλα αμυγδάλου, βρώμης, ρυζιού ή σόγιας, τα σκληρά τυριά αλλά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα με χαμηλά λιπαρά όπως το ανθότυρο κ.λπ. Για υγιή επίπεδα βιταμίνης D συστήνεται καθημερινή έκθεση στον ήλιο για τουλάχιστον 20 λεπτά και η λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης D εάν θεωρηθεί απαραίτητο.
Για την υγεία της καρδιάς είναι απαραίτητα τα ω-3 λιπαρά οξέα (που βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια, αβοκάντο κ.λπ.), τα ω-6 λιπαρά οξέα (που βρίσκονται σε ξηρούς καρπούς, λιναρόσπορο κ.λπ.) και τα μονοακόρεστα λιπαρά οξέα του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου. Επίσης, η μείωση της πρόσληψης νατρίου είναι σημαντική για την αποφυγή της αρτηριακής υπέρτασης.
Η ενυδάτωση στην εμμηνόπαυση είναι ιδιαίτερα σημαντική για την πρόληψη της κυτταρικής γήρανσης. Συστήνεται η κατανάλωση τουλάχιστον 1,5-2 λίτρων νερού την ημέρα.
Εμμηνόπαυση: βότανα και συμπληρώματα διατροφής
Η κορυφαία ελβετική εταιρία φυτοθεραπείας A.Vogel προτείνει χρήσιμες συμβουλές διαχείρισης και αντιμετώπισης των πιο συχνών συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης:
- Για την ανακούφιση από τις εξάψεις και τη νυχτερινή εφίδρωση έχει πραγματοποιηθεί εκτενής έρευνα που αφορά τα οφέλη του φασκόμηλου. Το Menoforce® της Vogel είναι συμπλήρωμα διατροφής που περιέχει φρέσκο φασκόμηλο το οποίο είναι ιδιαίτερα ευεργετικό στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος και στη φυσιολογική λειτουργία της εφίδρωσης. Συμβάλλει στη γυναικεία ευεξία, ειδικότερα κατά την προεμμηνόπαυση και την εμμηνόπαυση.
- Για τη διαχείριση του άγχους και των εναλλαγών της διάθεσης, εκτός από την επαρκή ενυδάτωση, η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής από φρέσκα βότανα όπως το Passiflora Complex Tabs, το Avenaforce® και το Dormeasan® της Vogel συμβάλλουν σημαντικά στην ενίσχυση του αισθήματος χαλάρωσης.
- Για την ανακούφιση του πόνου στις αρθρώσεις και την καλή λειτουργία του μυοσκελετικού συστήματος, η επαρκής κατανάλωση νερού σε συνδυασμό με τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής είναι η ιδανική λύση. Το Atrosan® της Vogel είναι συμπλήρωμα διατροφής από εκχύλισμα φρέσκου αρπαγόφυτου που συμβάλλει στην ανακούφιση των ενοχλήσεων στις αρθρώσεις. Το αρπαγόφυτο διαθέτει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και δεν εμφανίζει παρενέργειες ακόμα και σε μακροχρόνια λήψη.
- Κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι το βότανο Gingko biloba βοηθά στη συγκέντρωση και βελτιώνει παράλληλα τη μνήμη. Το Ginkgoforce® της Vogel είναι βάμμα από φρέσκο Gingko biloba που δρα ευεργετικά στην ενίσχυση της μνήμης και της συγκέντρωσης.
- Για καλύτερη ποιότητα ύπνου προτείνεται η αποφυγή κατανάλωσης καφέ ή ροφημάτων που περιέχουν καφεΐνη το βράδυ όπως και σνακ με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι και ζάχαρη καθώς αποτελούν διεγερτικά του νευρικού συστήματος καθιστώντας πιο δύσκολη τη χαλάρωση. Βότανα όπως η βαλεριάνα και ο λυκίσκος έχουν χαλαρωτικές ιδιότητες και συμβάλλουν στην ομαλοποίηση του ύπνου. Το Dormeasan® της Vogel είναι συμπλήρωμα διατροφής που περιέχει βάμμα από φρέσκα βότανα, βαλεριάνα και λυκίσκο, που συμβάλλουν στην μείωση της υπερδιέγερσης και του άγχους καθώς και στην αντιμετώπιση του διακοπτόμενου ύπνου.