Larrea mexicana MORIC.

Ιστορία

To Larrea mexicana είναι αρχαίο αμερικανικό φυτό το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί από τον ιθαγενή πληθυσμό της Βόρειας και Νότιας Αμερικής για αιώνες με σκοπό τη θεραπεία ασθενειών όπως αφροδίσια νοσήματα, φυματίωση, στομαχικό πόνο, κρυολογήματα, ρευματισμούς και αρθρίτιδα. Επίσης, έχει χρησιμοποιηθεί ως αποχρεμπτικό, διουρητικό, αντισηπτικό, τονωτικό μαλλιών, ως θεραπεία για τη νευρίτιδα, την ισχιαλγία, τη μετατόπιση των αρθρώσεων και τα σπασμένα πλευρά, καθώς και σε λοιμώξεις του αναπνευστικού και πεπτικού συστήματος. Τα αποξηραμένα, κονιορτοποιημένα φύλλα του χρησιμοποιούνταν πάνω σε πληγές προκειμένου να θεραπεύσουν ανθρώπους και κατοικίδια ζώα. Τα λουτρά με φύλλα του βοτάνου αποτελούσαν επίσης μια δημοφιλή θεραπεία για την ανεμοβλογιά και τους ρευματισμούς.

Στην Αμερική το Larrea mexicana είναι γνωστό με το όνομα "chaparral" ή "palo ondo" και χρησιμοποιείται ευρέως μέχρι σήμερα σε όλη τη χώρα όταν χρειάζεται κανείς να καθαρίσει και να αποτοξινώσει το αίμα από τη συσσώρευση τοξινών και ελεύθερων ριζών. Το Chaparral ενδείκνυται ως βοηθητικός παράγοντας στη θεραπεία του καρκίνου, ειδικότερα σε ασθενείς με λευχαιμία και μελάνωμα αλλά και στη νόσο του AIDS. Άλλη μια θεραπευτική χρήση του Chaparral είναι για την αντιμετώπιση του αλκοολισμού καθώς και για τη διανοητική βλάβη η οποία προκαλείται από τις ναρκωτικές ουσίες της κοκαΐνης και της μεθαμφεταμίνης. Τα φύλλα του καλλιεργούνται με σκοπό τη λήψη NDGA*, τα οποία θεωρούνται εξαιρετική τροφή για τα κοπάδια δεδομένου ότι είναι θρεπτικά και πλούσια σε μέταλλα, καροτένια και αμινοξέα.

*NDGA = (Νορδιϋδρογουαϊαρετικό οξύ)

Χαρακτηριστικά βοτάνου

To Larrea mexicana είναι αειθαλής ανθοφόρος θάμνος της ερήμου με χαρακτηριστικά πλατιά κλαδιά τα οποία πέφτουν, όταν μαραθούν. Αναπτύσσεται σε ύψος έως τρία μέτρα. Τα γηραιότερα κλαδιά που έχουν απομείνει είναι κυλινδρικά, σε αντίθεση με τα νεότερα κλαδιά που είναι τετράγωνα. Ο θάμνος χωρίζεται σε μικρά τμήματα (στελέχη) από σκούρες αδενικές ζώνες στους κόμβους. Τα πτεροειδή φύλλα είναι αντίθετα σε διάταξη, με δύο μικρά άμισχα λογχοειδή φύλλα στη βάση. Τα φύλλα έχουν σχήμα ημισέληνου, είναι δερματώδη και καλύπτονται ρητίνη που δίνει στο φυτό τη χαρακτηριστική δυσάρεστη οσμή. Η σχηματιζόμενη ρητίνη είναι το αποτέλεσμα της μετατροπής του κάτω μέρος του φλοιού της επιδερμίδας (υποδερμίδα) και η λειτουργία της είναι να μειώσει την απώλεια του νερού μέσω των φύλλων επιτρέποντας με αυτόν τον τρόπο στο βότανο να επιβιώσει κυρίως σε περιοχές όπου υπάρχουν λίγες βροχοπτώσεις (περίπου 16 χιλιοστά κατ' έτος).

Τα άνθη του βοτάνου είναι διατεταγμένα σε μπούκλες στο τέλος των κλαδιών. Έχουν 5 ελεύθερα κίτρινα πέταλα και πέντε μικρότερης διαμέτρου πράσινα σέπαλα, δέκα στήμονες, μια οβάλ ωοθήκη χωρισμένη συνήθως σε πέντε κοιλότητες, έναν μοναδικό στύλο και στίγμα. Τα άνθη του ανθίζουν μόνο για μια μέρα. Το ξηρό μικροσκοπικό φρούτο του βοτάνου είναι "σχιζοκάρπιο'' στο οποίο όταν ωριμάσει χωρίζεται σε πέντε ξεχωριστά μέρη και το κάθε ένα μέρος περιέχει έναν μοναδικό σπόρο. Λέγεται ότι αυτός ο θάμνος καθυστερεί την ανάπτυξη του, δίνοντας του έτσι τη δυνατότητα να ζήσει για παραπάνω από εκατό έτη. Ανάλογα με τις βροχοπτώσεις ο θάμνος συνήθως ευδοκιμεί-ανθίζει από τον Απρίλιο έως τον Μάιο.

To Larrea mexicana ανήκει σε μικρό γένος, μονάχα πέντε ειδών της οικογένειας Zygophyllaceae. Το Larrea tridentata είναι το μοναδικό είδος του γένους που αναπτύσσεται στη Βόρεια Αμερική. Η γεωγραφική του εξάπλωση περιορίζεται στις δυτικές παραμεθόριες περιοχές μεταξύ των ΗΠΑ και του Μεξικού. Ανάλογα με το μέρος που φυτρώνει ο θάμνος, περιέχει είτε δύο ζεύγη χρωμοσωμάτων οπότε έχουμε διπλοειδία με 13 χρωμοσώματα ή τετραπλοειδία με 26 χρωμοσώματα ή πολυπλοειδία με 39 χρωμοσώματα. Τα υπόλοιπα τέσσερα είδη L. divaricata CAV., L. cuneifolia CAV., L. nitida CAV., και L. ameghinoi SPEG. βρίσκονται μόνο στις ξηρές ζώνες της Αργεντινής, της Χιλής, της Βολιβίας και του Περού. Τα είδη L. tridentata και L. divaricate έχουν τόσες ομοιότητες που θεωρούνται ομοειδή.

Φυσικό περιβάλλον

To Larrea mexicana αναπτύσσεται σε περιοχές με ημίξηρο κλίμα όπως των ερήμων Mojave, Sonora και Chihuahua και σε υψόμετρο έως 1500 μέτρα. Ο συγκεκριμένος θάμνος προτιμά τα ασβεστολιθικά και πορώδη εδάφη.

Παρασκευή

Τα φύλλα του βοτάνου Larrea συλλέγονται από την άγρια φύση, διαβρέχονται με αλκοόλη και ακολούθως ανακινούνται με το χέρι προκειμένου να ληφθεί η απαιτούμενη αραίωση του μητρικού βάμματος.