Gentiana lutea L.

Ιστορία

Η λέξη "Gentiána" είναι λατινική και σύμφωνα με τον Πλίνιο και τον Διοσκουρίδη αναφέρεται στον τελευταίο βασιλιά της Ιλλυρίας Γένθιο, ο οποίος λέγεται ότι ανακάλυψε τις θεραπευτικές ιδιότητες του βοτάνου. Η λέξη "Lutea" προέρχεται από τη λατινική λέξη "luteus" που σημαίνει "κίτρινο".
Η ρίζα της γεντιανής έχει περιγραφεί λεπτομερώς από τον Διοσκουρίδη, τον Πλίνιο, τον Κέλσο και τον Γαληνό. Θεωρούταν φάρμακο για τα δηλητηριώδη δαγκώματα από ζώα, τις παθήσεις του στομάχου και του ήπατος, τις κράμπες, τους πόνους στα πλευρά και τον πυρετό. Ο Leonhard Fuchs έγραψε τον 16^ο αιώνα: "Ο χυμός και η ρίζα της γεντιανής εξαλείφουν τη δυσκοιλιότητα. Όντας βασικό φάρμακο για πάσης φύσεως δηλητηριάσεις είναι πολύ καλά ανεκτό από άτομα με αδύναμο στομάχι".

Χαρακτηριστικά βοτάνου

Η γεντιανή είναι ανθεκτικό βότανο το οποίο μπορεί να ζήσει έως 60 χρόνια. Μετά την πάροδο αρκετών χρόνων η ρίζα της σχηματίζει μια ροζέτα στη βάση με μεγάλα ελλειψοειδή φύλλα. Το κούφιο κοτσάνι του βοτάνου μπορεί να φτάσει το 1 μέτρο ύψος και δεν μεγαλώνει μέχρι τον 10ο ή 12ο χρόνο. Φέρει τρία έως δέκα κυματιστά ψευδο-σπονδύλια με χρυσοκίτρινα άνθη που σχηματίζουν στεφάνη με πέντε κορυφές. Τα μεγάλα, μπλε-πράσινα, ελλειψοειδή φύλλα βρίσκονται αντιδιαμετρικά. Η γεντιανή ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι τον Αύγουστο.

Φυσικό περιβάλλον

Η γεντιανή είναι βότανο του βουνού και φύεται σε ορεινά λειβάδια και σε υψόμετρο από 750 έως 2500 μέτρα. Απαντάται στους πρόποδες βουνών της Κεντρικής και Νότιας Ευρώπης και στη Μικρά Ασία. Η Gentiana lutea είναι το μόνο είδος γεντιανής που είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί για φαρμακευτικούς σκοπούς.

Παρασκευή

Η A.Vogel χρησιμοποιεί τις φρέσκιες ρίζες διετών βοτάνων οι οποίες συλλέγονται για να παρασκευάστει αλκοολικό μητρικό βάμμα. Για την παρασκευή θεραπευτικών σκευασμάτων, οι ρίζες ξεθάβονται την άνοιξη ή το φθινόπωρο και επεξεργάζονται ταχύτατα ώστε να αποφευχθεί πιθανή ζύμωσή τους. Οι ζυμωμένες ρίζες είναι πιο αρωματικές αλλά λιγότερο αποτελεσματικές και χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ηδύποτων γεντιανής και άλλων πικρών λικέρ.