Cardiospermum halicacabum L.

Ιστορία

Αυτό το σαρκοβόρο αναρριχητικό φυτό αναπτύσσεται σε περιοχές με τροπικό κλίμα. Δεν ήταν γνωστό στους Ευρωπαίους φυσικοπαθητικούς των αρχαίων χρόνων και πιθανά να ήρθε για πρώτη φορά στην Ευρώπη τον Μεσαίωνα ως διακοσμητικό φυτό, ενώ οι ακριβείς συνθήκες της εισαγωγής του φυτού στην Ευρώπη δεν είναι γνωστές. Η παλαιότερη περιγραφή του φυτού βρίσκεται στο βιβλίο «New Kreüterbuch» του Leonhard Fuch, το 1543. Αν και ο Fuchs δεν ήταν εξοικειωμένος με τις φαρμακευτικές ιδιότητες του φυτού, υπήρξε διορατικός και έκρινε ότι άξιζε να συμπεριληφθεί στο φυτολόγιό του, ώστε να ενθαρύνει και άλλους να μελετήσουν την αποτελεσματικότητα του. Μια όμορφη εικόνα του φυτού βρίσκεται στην αναθεωρημένη έκδοση του Bernin, το 1731, στο φυτολόγιο Tabernaemontanus.

Το φυτό πήρε το όνομά του το 1753 από τον βοτανολόγο Carl von Linné. Το γενικό όνομα "Cardiospermum", που σημαίνει «καρπός σπόρων», αναφέρεται στους σκούρους καφέ σπόρους σε μέγεθος μπιζελιού που φέρουν ένα λευκό σημάδι σε σχήμα καρδιάς στην επιφάνειά τους. Το όνομα του είδους "halicacabum" προέρχεται από την ελληνική λέξη που σημαίνει "βαρέλι αλατιού" και αναφέρεται στα σάπια φρούτα. Η γερμανική λέξη "Ballonrebe" (στα αγγλικά: balloon-vine) αναφέρεται στους καρπούς του που έχουν όψη φουσκωμένου μπαλονιού.

Το Balloon vine εντάχθηκε στην ομοιοπαθητική από τον Willmar Schwabe το 1956, ο οποίος έχοντας συλλέξει τα πρώτα δείγματα από το φυτό στο Κονγκό, έφερε το φυτό στη Γερμανία και στη συνέχεια το φύτεψε. Στην πατρίδα του αυτό το φυτό δεν θεωρείται τοξικό. Ωστόσο, μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις σε ασθενείς με ευαίσθητο οργανισμό. Το γεγονός αυτό έδωσε στους φυσικοπαθητικούς την ευκαιρία να μελετήσουν τη χρησιμότητα του φυτού για ομοιοπαθητικές θεραπείες, με έμφαση στην αντιμετώπιση των αλλεργιών.

Χαρακτηριστικά βοτάνου

Το Balloon vine είναι πολυετές αναρριχητικό φυτό. Στη βάση του, το στέλεχος του φυτού έχει πάχος περίπου 3 χιλιοστά και μπορεί να φτάσει σε ύψος έως και 2 μέτρα. Το στέλεχος σχηματίζει μεσογονάτια διαστήματα που φτάνουν σε μήκος τα 5-10 εκατοστά. Επιπλέον χαρακτηρίζεται από αυλακώσεις και φέρει εναλλάξ φύλλα στον κεντρικό μίσχο, μήκους 3 έως 5 εκατοστών, τα οποία είναι γυμνά ή καλύπτονται με απαλό χνούδι. Τα φύλλα έχουν ωοειδές ή λογχοειδές σχήμα και διαθέτουν μία βαθιά οδοντωτή ή λοβοειδή άκρη, ενώ τα πλαϊνά φύλλα είναι μικρότερα.

Τα μικροσκοπικά λουλούδια είναι λευκά, σχηματίζοντας κύλινδρο πάνω σε μίσχους μήκους 5 έως 10 εκατοστών. Το περιάνθιο αποτελείται από 4 έως 5 σέπαλα σε ωοειδές σχήμα και από 4 πέταλα σε σχήμα φτερού. Υπάρχουν 8 ανθήρες. Ακριβώς κάτω από τους μίσχους των λουλουδιών, βρίσκονται ελικοειδείς βλαστοί μήκους 2 εκατοστών συνήθως σε ζεύγη. Ο πράσινος καρπός έχει μήκος περίπου 3 εκατοστά και είναι φουσκωμένο, σχεδόν εξ' ολοκλήρου σφαιρικό καψίδιο που περιέχει τους χαρακτηριστικούς σπόρους με τα λευκά σημάδια σε σχήμα καρδιάς. Το φυτό ανθίζει σε διαφορετικές περιόδους, ανάλογα με την περιοχή που μεγαλώνει.

Η οικογένεια Sapindaceae απαντάται σχεδόν μόνο σε τροπικές περιοχές. Οι καρποί του είδους Sapindus περιέχουν σαπωνίνες και αφρίζουν στο νερό, για αυτόν τον λόγο χρησιμοποιούνται και ως καθαριστικό στις περιοχές που ευδοκιμούν. Η σάρκα του καρπού είναι συνήθως βρώσιμη. Η πιο γνωστή ποικιλία Sapindaceae είναι η Litchi chinesis. Ένα άλλο φαρμακευτικό φυτό της ίδιας οικογένειας είναι το Paullinia sorbilis, το οποίο δίνει το «guarana» που είναι φυσική πυγή καφεΐνης.

Φυσικό περιβάλλον

Το Balloon vine ήταν αρχικά γηγενές είδος στις Βερμούδες, τη Φλόριντα και το Τέξας. Σήμερα αναπτύσσεται εκτενώς στην Ινδία, την Αφρική και τη Νότια Αμερική, όπου σε ορισμένα μέρη θεωρείται ως βλαβερό ζιζάνιο. Καλλιεργείται στην Ελβετία και στη νότια Γερμανία σε περιοχές με αμπέλια. 

Παρασκευή

Το μητρικό βάμμα παράγεται από τα φρέσκα υπέργεια μέρη του φυτού όταν αυτό ανθίζει. Η A.Vogel καλλιεργεί το φυτό σε βιολογικά ελεγχόμενες καλλιέργειες.